Grzyb u kresu świata Spotkanie z Januszem Grygieńciem i Moniką Rogowską-Stangret oraz dyskusja wokół najnowszej książki Anny Lowenhaupt Tsing Grzyb u kresu świata.
Wydarzenie odbywa się w ramach cyklu Nowe ekofilozofie
Organizatorzy: Wydział Filozofii i Kognitywistyki Uniwersytetu w Białymstoku & Galeria Arsenał w Białymstoku
„Książki Anny Lowenhaupt Tsing, zwłaszcza Grzyb u kresu świata, przenika ciekawość – zaraźliwa i wręcz dziecięca, stanowiąca sedno podejścia autorki do obiektu jej badań. Czytając, wciąż i wciąż słyszymy: jak to możliwe? Jak to się ze sobą łączy? O co tu chodzi? Co tu się dzieje? […]. Ta ciekawość nie ma czysto intelektualnego charakteru. Tsing nie chodzi tylko o to, by poznać świat, napędza ją chęć spróbowania, dotknięcia, doświadczenia, poczucia, rozsmakowania i wwąchania się. Dlatego jej prace są tak zmysłowe, wyczulone na wrażenia i odczuwanie świata pełną paletą zmysłów. […]
Świat, pokazuje Tsing, składa się z nieprzewidywalnych i zaskakujących spotkań, serii przypadków, przepływów między lokalnością a globalistycznymi relacjami władzy i uniwersalistycznymi aspiracjami wiedzy. Autorka, zachęcając do tego, byśmy uczyli i uczyły się przysłuchiwać polifoniom i byli w stanie podążać za różnymi liniami melodycznymi jednocześnie, chce nam pokazać, że uniwersalistyczne ideały, gdy są urzeczywistniane, ulegają zmianom, przesunięciom i przechwyceniom; że wprowadzanie czegoś w życie odbywa się poprzez podróże i spotkania. Ich główną cechą jest nieokreśloność – naprawdę nie da się z góry przewidzieć, co się wydarzy, co ze spotkania wyniknie, co okaże się kluczowe, nie da się precyzyjnie wypunktować wszystkich zagrożeń i okoliczności, nazwać i sklasyfikować wszystkich czynników sprawczych. Dlatego zamiast doskonalić umiejętności przewidywania i szacowania efektów, Tsing woli ćwiczyć się w uważności, otwarciu na to, co się dzieje i podążaniu za tym. Ponieważ nie wiemy, co się wydarzy – musimy trenować się w uważności na to, co się wyłania wtedy, gdy się wyłania – to sztuka przyglądania się uważnie i światu, i sobie, by móc zauważyć różnicę podczas jej stawania się. Ciekawość urasta tu do metody badawczej łączącej w sobie inteligibilność i doświadczanie, myślenie i robienie, kontemplację i smakowanie. […]
Tsing może być etyczną przewodniczką po zaburzonym, spustoszonym i zrujnowanym świecie – nie głosem autorytetu rozpraszającym niepewność, a kimś, kto uczy nas w niej trwać i się jej przyglądać. W tym heterogenicznym świecie, który bada i o którym nam opowiada Tsing, tkwi bowiem nadzieja. I to być może najważniejsze przesłanie płynące z jej pracy. To nie nadzieja na świeży start i możliwość harmonijnego ludzko-nie-ludzkiego współistnienia, lecz nadzieja, która rozbłyska w otaczającym nas bałaganie, rozchwianiu, destabilizacji i spustoszeniu. Możliwości (prze)życia i sprawczości wyłaniają się niekiedy w najbardziej zaskakujących okolicznościach i konfiguracjach – nigdy nie wiadomo skąd i jak, dlatego trzeba trzymać rękę na pulsie świata. A żywiąc nadzieję, nie tracić z oczu beznadziei. Nauczyć się wytrwać w tej trudnej sztuce łączenia sprzeczności i ambiwalencji. Nauczyć się opowiadać historie radości i rozpaczy, tworzenia i destrukcji, rozkwitu i wymierania. Nauczyć się przerażać i zachwycać. Nie tracić czujności, zauważać »krnąbrne krawędzie« i wielość światów, którą otwierają”.
[Monika Rogowska-Stangret, ze wstępu do książki Anny Lowenhaupt Tsing Grzyb u kresu świata]
Spotkanie poprowadzą:
Prof. dr hab. Janusz Grygieńć – filozof i politolog, pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Filozofii Społecznej w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autor prac: Thomas Hill Green. Od epistemologii do filozofii politycznej (Toruń 2009), Wola powszechna w filozofii politycznej (Toruń 2012), Demokracja na rozdrożu (Kraków 2017) oraz Democracy in the Post-Truth Era (Edinburgh 2023). Badacz teorii i filozofii demokracji, zainteresowany zwłaszcza epistemicznymi koncepcjami demokracji jak też politycznymi implikacjami studiów nad wiedzą ekspercką i doświadczeniem. Stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej.
Dr Monika Rogowska-Stangret – filozofka prowadząca badania na styku filozofii feministycznej, humanistyki środowiskowej i posthumanizmu, tłumaczka, adiunktka na Wydziale Filozofii i Kognitywistyki Uniwersytetu w Białymstoku. Obecnie kierowniczka finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki projektu badawczego Etyka antropocenu. Redefiniowanie koncepcji człowieka w filozofii posthumanistycznej. Autorka książek: Ciało – poza Innością i Tożsamością. Trzy figury ciała w filozofii współczesnej (Gdańsk 2016, 2019) oraz Być ze świata. Cztery eseje o etyce posthumanistycznej (Gdańsk 2021). Redaktorka naczelna “Matter: Journal of New Materialist Research”.
O cyklu Nowe ekofilozofie
Przedrostek „eko-” jest zaskakująco niewybredny: od dekady robi zawrotną karierę na uniwersytetach, w galeriach sztuki i wśród specjalistów od marketingu. Filozofia nie jest tu żadnym wyjątkiem. Celem naszych spotkań jest przybliżenie refleksji, która pojawiła się w ostatnich latach wśród filozofek i filozofów w związku ze środowiskiem naturalnym. Jakie mamy powinności wobec zwierząt i całego świata przyrody? Z czego one wynikają? Jakimi zasadami powinniśmy się kierować? Co może zrobić filozofia w obliczu kryzysu klimatycznego? Jak połączyć namysł etyczny z wiedzą społeczną i ekologiczną?
Koncepcja i organizacja: Bartosz Kuźniarz (Wydział Kognitywistyki i Filozofii Uniwersytetu w Białymstoku) & Eliza Urwanowicz-Rojecka (Galeria Arsenał w Białymstoku)
Identyfikacja wizualna: Ewa Chacianowska
W ramach naszego serwisu www stosujemy pliki cookies zapisywane na urządzeniu użytkownika w celu dostosowania zachowania serwisu do indywidualnych preferencji użytkownika oraz w celach statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Więcej informacji można znaleźć w Polityce Prywatności Uniwersytetu w Białymstoku. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie plików cookies, zgodnie z ustawieniami przeglądarki.
